سوال: مفاد نامه حضرت امام(ره) به گورباچف رهبر شوروی چه بود؟ در نامه گورباچف به امام(ره) چه مطلبی گفته شده بود؟ عکس العمل امام(ره) بعد از تسلیم نامه گورباچف به ایشان و همچنین عکس العمل گورباچف به هنگام تسلیم نامه حضرت امام(ره) به وی چه بود؟

حضرت امام خمینی در اواخر سال 1367 نامه ای خطاب به میخاییل گورباچف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق نوشتند و در آن ضمن پیش بینی محتوم بودن سقوط مارکسیسم و کمونیسم، پیام دعوت به فطرت و توحید را برای وی ارسال کردند و در مورد فرو افتادن در دام نظام سرمایه داری غرب به وی هشدار دادند. حضرت امام خمینی در این نامه با بینش عمیق الهی خود، فرمودند: برای همه روشن است که از این پس کمونیسم را باید در موزه های تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد؛ چرا که مارکسیسم جوابگوی هیچ نیازی از نیازهای واقعی انسان نیست؛ چرا که مکتبی است مادی و با مادیات نمی توان بشریت را از بحران عدم اعتقاد به معنویت که اساسی ترین درد جامعه بشری در غرب و شرق است، به در آورد. همچنین ایشان در فرازهای دیگری از پیامشان گوشزد نمودند که: ... شما اگر بخواهید در این مقطع تنها گره های کور اقتصادی سوسیالیسم و کمونیسم را با پناه بردن به کانون سرمایه داری غرب حل کنید، نه تنها دردی از جامعه خویش را دوا نکرده اید که دیگران باید بیایند و اشتباهات شما را جبران کنند؛ چرا که امروز اگر مارکسیسم در روش های اقتصادی و اجتماعی به بن بست رسیده است، دنیای غرب هم در همین مسایل ـ البته به شکل دیگر ـ و نیز در مسائل دیگر گرفتار حادثه است. حضرت امام در خاتمه با دعوت گورباچف بعنوان رهبر اتحاد جماهیر شوروی کمونیستی به اسلام فرمودند: اکنون بعد از ذکر این مسایل و مقدمات از شما می خواهم درباره اسلام به صورت جدی تحقیق و تفحص کنید و این نه به خاطر نیاز اسلام و مسلمین به شما، که به جهت ارزش های والا و جهان شمول اسلام است که می تواند وسیله راحتی و نجات همه ملت ها باشد و گره مشکلات اساسی بشریت را باز نماید. مهمترین نکات این نامه عبارت بودند از :
1. پیش بینی اضمحلال و فروپاشی تفکر کمونیسم و اتحاد جماهیر شوروی (سابق) و به بن بست رسیدن مارکسیسم در روش های اقتصادی و اجتماعی، چنانچه فرموده اند: برای همه روشن است که ازاین پس کمونیسم را باید در موزه های تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد. و یا امروز دیگر دولت های همسو با شما که دلشان برای وطن و مردمشان می تپد، هرگز حاضر نخواهند شد بیش از این منابع زیرزمینی و روزمینی کشورشان را برای اثبات موفقیت کمونیسم- که صدای شکستن استخوان هایش هم به گوش فرزندانشان رسیده است- مصرف کنند.
2. قابل ستایش شمردن روحیه همراه با جسارت و گستاخی گورباچف به دلیل قرار گرفتن ایشان در دور جدیدی از بازنگری و تحول و شهامت تجدیدنظر در مکتب کمونیسم که به تعبیر امام خمینی(ره) این مکتب، سالیان سال فرزندان انقلابی جهان را در حصارهای آهنین زندانی نموده بود.
3. هشدار امام خمینی(ره) به گورباچف برای رسیدن به موفقیت از راه تجدیدنظر در سیاست اسلاف خود در زمینه خدازدایی و دین زدایی از جامعه که بزرگترین و بالاترین ضربه را بر پیکر مردم کشور شوروی وارد کرده است و امام(ره) این راه را تنها راه برخورد واقعی با قضایای جهان دانسته اند (بازگشت به دین و معنویت و عدم مبارزه با آن)
4. یادآوری این موضوع که: همان گونه که مارکسیسم به بن بست رسیده است نظام سرمایه داری غرب نیز به بن بست رسیده و یا خواهد رسید و همچنین برحذر دادن سران کاخ کرملین برای حل مشکلات خود، با پناه بردن به کانون های سرمایه داری غرب.
هیات اعزامی از طرف امام خمینی به سرپرستی آیت الله جوادی آملی در روز سیزدهم دی ماه 1367 وارد مسکو شد و پیام امام خمینی را همراه با تبیین و تفسیر به گورباچف ابلاغ کرد. آیت الله جوادی آملی خلاصه جوابهای گورباچف را چنین ذکر می کنند: 1- از فرستادن نامه امام خمینی تشکر می کنم. 2ـ در فرصت مناسب جواب آن را خواهم داد. 3ـ مضمون آن را به علمای شوروی اعلام می داریم. 4ـ ما قانون آزادی ایمان را در دست تصویب داریم. 5ـ من قبلا گفتم با داشتن ایدئولوژی های مختلف، می توان با حسن همجواری در کنار هم زندگی کرد. 6ـ امام خمینی ما را به دین اسلام دعوت نموده؛ آیا ما هم ایشان را به مکتب خودمان دعوت کنیم؟ ( در اینجا لبخند زد و گفت: این یک شوخی است ) 7ـ این دعوت یک نحوه دخالت در شئون کشور دیگر محسوب می شود؛ زیرا هر کشوری در انتخاب مکتب آزاد و مستقل می باشد. مهمترین بند پاسخ گورباچف یعنی بند هفتم، نشانه برخورد سیاسی او با نامه امام بود که در پاسخ آن حضرت آیت الله جوادی آملی فرمودند: شما از عمق خاک وسیع روسیه تا اوج فضای آسمان آن آزادانه فعالیت دارید و هیچکس حق دخالت در امور داخلی کشور اجنبی ندارد. لیکن محتوای این پیام، مانند پیام های رهبران الهی دیگر، نه کاری به زیرزمین و نه برخوردی با روی زمین و نه ارتباطی با آسمان روسیه دارد، بلکه فقط با جان شما مرتبط می باشد ...