فعالیت

کسی هست اینجا؟

می خوام یکم فعال باشم

خیانت اشرافی‌گری

توجه دادن مسئولان نظام به خدمت صادقانه و دوری از منفعت‌جویی‌ها و بهره‌برداری‌های شخصی و نگاه مادی به قدرت و تذکر نسبت به دوری از روحیه‌ی اشرافی یکی از توصیه‌ها و مطالبات جدی رهبر انقلاب در طول سالیان متمادی بوده است. در سال‌های پس از پایان دفاع مقدس و ورود کشور به دوران سازندگی نیز شاهد تأکیدات مکرر ایشان در زمینه  ساده‌زیستی، مردم‌داری، پرهیز از تجمل‌گرایی و... کاملا مشهود بوده است.

 وظیفه رهبر انقلاب: جلوگیری از انحراف در مسیر نظام
اکنون نیز زمان زیادی از مطرح شدن بحث «حقوق‌های نجومی» در جامعه نمی‌گذشت که رهبر معظم انقلاب اسلامی نسبت به این مسئله موضع‌گیری کرده و آن را «هجوم به ارزش‌ها»(۱۳۹۵/۰۴/۰۲) دانستند. رهبر انقلاب چند روز پس از این و در خطبه‌های عیدفطر به شکل صریح‌تری به این موضوع پرداخته و ضمن «نامشروع و گناه» دانستن این برداشت‌ها، از آن به عنوان «خیانت به آرمانهای انقلاب اسلامی»(۱۳۹۵/۰۴/۱۶) تعبیر کرده و خواستار عزل و برکناری افراد متخلف شدند. اما چرا رهبری نسبت به این موضوع که مسئولیت آن به دولت و دستگاه‌های اجرایی و... برمی‌گردد، اینگونه واکنش نشان داده و موضع‌گیری و مطالبه‌گری کردند؟ فهم درستِ «وظیفه‌ی رهبری» در نظام اسلامی پاسخ این سوال را روشن می‌سازد: «وظیفه‌ی رهبری آنجایی است که احساس کند یک حرکتی دارد انجام میگیرد که این حرکت، مسیر نظام را دارد منحرف میکند. اینجا وظیفه‌ی رهبری است که بیاید در میدان و به هر شکلی که ممکن است بِایستد و نگذارد؛ ولو مورد جزئی باشد.»(۱۳۹۵/۰۴/۱۶) در واقع اگر با پدیده‌ی حقوق‌های نجومی و برداشت‌های نامشروع به شکل صحیح و قاطعانه مبارزه نشود این مسئله می‌تواند موجب انحراف در مسیر حرکتیِ نظام اسلامی شود. برای درک بهتر توجه به برخی نکات ضروری است:

۱. دونگاه به قدرت: خدمت یا طعمه
در یک تقسیم‌بندی کلان در حکومت‌های گوناگون دو نوع جهت‌گیری و نگاه نسبت به «قدرت» وجود دارد. در حکومت اسلامی «قدرت» فرصتی برای «خدمت به بندگان خدا» است، هیچ کارگزار نظام اسلامی حق ندارد خود را با «اشراف» مقایسه کرده و بدتر از آن با «روحیه‌ی اشرافی‌گری و کاسبی» با مسئولیت برخورد کند. در این نگاه قدرت به هیچ‌ عنوان «طعمه» و انقلاب به مثابه "سفره" و فرصتی برای بهره‌برداری شخصی نیست: «پذیرفته نیست که مامور عالی‌رتبه‌ی نظام جمهوری اسلامی، مثل بقیه‌ی کاسبیها، مسوولیت خود را یک کاسبی حساب کند. مسوولیتهای والا در نظام جمهوری اسلامی، کاسبی و سرمایه نیست که انسان برای اداره‌ی دنیای خود به دنبال آن برود. مسوول نظام جمهوری اسلامی حق ندارد به اعیان و اشراف و پولدارها نگاه کند و زندگی خود را با آنها بسنجد... در نظام اسلامی، این ماموریت، طعمه نیست؛ یک مسوولیت و یک خدمت و یک وظیفه بر گردن انسان است.»(۱۳۸۰/۰۹/۱۶) در این نگاه: «قدرت، هدف نیست؛ وسیله‌یی است برای این‌که انسان بتواند به اهداف والا برسد.»(۱۳۸۴/۰۵/۱۰) و مسئولان «نوکر مردم» هستند: «فلسفه وجود بنده و امثال بنده و دیگرمسؤولان، خدمت است. ما نوکر و خدمتگزار مردم هستیم. اعتبار و آبروی ما به این است. اسلام این را برای ما معیّن کرده است.»(۱۳۸۲/۱۱/۱۵) این نگاه درست بر خلاف نگاهِ حاکم بر حکومت‌های طاغوتی است که در آنها «یک وزیر، یک مدیر کل و یک رئیس، از زندگیهای آن‌چنانی برخوردارند.»(۱۳۸۰/۰۹/۱۶) نگاهی که امروزه در حکومت‌های لیبرال سرمایه‌داری تجلی یافته است. باتوجه به این مبانی اعتقادی است که برخورد با «روحیه‌ی اشرافی‌گری» و «نگاه مادی و منفعت‌جویانه به قدرت» از سالیان دور مورد توجه رهبری قرار گرفته است؛ چنانکه پس از دوران دفاع مقدس نیز نسبت به این موضوع هشدار داده‌اند: «عدّه‌ای، سازندگی را با مادّیگرایی، اشتباه گرفته‌اند. سازندگی چیزی است، مادّیگری چیز دیگری است.»(۱۳۷۱/۰۴/۲۲) بقیه در ادامه مطلب

راه‌پیمایی روز قدس چه اثراتی دارد؟

سرمقاله‌ی نشریه‌ی خط حزب‌الله (شماره‌ی سی‌ونهم)

سال ۴۲، بعد از ماجرای حمله ساواک به مدرسه‌ی فیضیه، حضرت امام خمینی رحمه‌الله‌علیه به آیت‌الله خامنه‌ای ماموریتی می‌دهند. «امام از من خواستند که به مشهد بروم؛ یک پیام برای علمای مشهد ببرم و علاوه برآنکه پیام علمای مشهد را به اطلاع برسانم، یک پیام محرمانه هم برای آقای میلانی و آقای قمی ببرم. پیام امام به علمای مشهد این بود که آماده باشید برای مبارزه با صهیونیسم؛ دارد بر اوضاع کشور مسلط می‌شود؛ اسرائیل بر همه‌ی امور سلطه پیدا کرده است؛ امور اقتصادی کشور در دست اوست و سیاست ایران را در مشت خود دارد. پیامی هم برای آقای میلانی و قمی دادند که به منبری‌ها بگویید از روز هفتم محرم در منابر، روضه فیضیه بخوانند.»

یعنی همان محرمی که به قیام ۱۵خرداد معروف شد و سر آغاز نهضتی گردید که در سال ۵۷ منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی شد، که یکی از ویژگی‌هایش ضدصهیونیستی بودنش بود. اما ۵ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی پیمان ننگین کمپ‌دیوید به میزبانی مصر منعقد شد. مصری که «در دنیای عرب یک کشور بی‌نظیری شناخته می‌شد... اولین کشوری که با همه‌ی توان به کمک فلسطین رفت و در دنیای اسلام ملجأ فلسطینیان شناخته شد... به بزرگ‌ترین دشمن فلسطین و بزرگترین حامی صهیونیست‌ها تبدیل شد.»(۱۳۸۹/۱۱/۱۵) و از سوی دیگر ایران پهلوی که ژاندارم امریکا در منطقه و حافظ منافع صهیونیست‌ها در غرب آسیا بود، تبدیل به محور مقاومت شد. طوفان انقلاب اسلامی، آنچه را که غربی‌ها در کمپ دیوید و قبل از آن کاشته بودند بر باد داد. «شصت سال است که دارند سعی می‌کنند فلسطین را از نقشه‌ی جغرافیای جهانی حذف کنند. البته تا حدود زیادی هم موفق شده بودند. انقلاب اسلامی زد توی دهن اینها.»(۱۳۹۰/۰۶/۰۲) انقلاب اسلامی در همان بدو تأسیس جمهوری اسلامیش تکلیف خود را با مقاومت روشن کرد. «در مقدمه‌ی قانون اساسی ما دفاع از مسلمانان و محرومان به صراحت ذکر شده است؛ ما دفاع از مسلمان‌ها و دفاع از ملت مظلوم را جزو سیاست‌های اصولی خودمان می‌دانیم و از آن عدول نمی‌کنیم.»(۱۳۸۳/۰۵/۲۵) انقلاب اسلامی مکتوب کرد اصول خود را که نشان دهد «مسئله‌ی فلسطین برایمان یک مسئله‌ی تاکتیکی نیست، یک استراتژی سیاسی هم نیست، مسئله‌ی عقیده است، مسئله‌ی دل است، مسئله‌ی ایمان است.»(۱۳۸۸/۱۲/۰۸)  و حدود یک‌سال بعد از آن بود که بنیانگذار انقلاب اسلامی، آخرین جمعه‌ی ماه مبارک رمضان را به عنوان روز قدس نامگذاری کردند. حکمت این اقدام امام رحمه‌الله‌علیه در چند محور قابل تحلیل است:

۱. «سال‌های متمادی است که سعی می‌شود مسأله‌ی قدس فراموش شود. روز قدس، درست تیری است به قلب این توطئه؛ حرکتی است برای خنثی کردن این توطئه خباثت‌آمیزی که استکبار و صهیونیسم و طرفداران و همکارانشان دست به یکی کرده‌اند تا به‌کلّی مسأله فلسطین را به دست فراموشی بسپارند.»(۱۳۷۷/۱۰/۱۸) 
 
۲. «روز قدس پشتوانه‌ی امنیت کشور ما هم هست. این را همه‌ی آحاد مردم عزیز ما بدانند؛ هر یک نفری که روز قدس توی خیابان می‌آید، به سهم خود دارد به امنیت کشور و امنیت ملت و حفظ دستاوردهای انقلابش کمک می‌کند.»(۱۳۹۰/۰۶/۰۲)

۳. «آن کسانی که در زندان‌های فلسطینی هستند، به ما گفته‌اند که از شعار شما و حضور شما و مشت گره‌کرده‌ی شما -که حاکی از نیت و عزم صادقانه‌ی شماست- احساس قوت و قدرت می‌کنند و ایستادگی می‌نمایند. آن کسی که در پشت دیوارهای زندان فلسطینی است، باید احساس تنهایی نکند، تا بایستد. آن زن و مردی که در کوچه‌ها و خیابانهای بیت‌المقدس و نوار غزه و شهرهای دیگر فلسطین اشغالی مورد تهاجم اراذل و اوباش صهیونیست است، باید احساس کند که شما پشت سرش هستید، تا بتواند مقاومت کند.»(۱۳۷۰/۱۰/۱۶)

از داستان ننگین کمپ‌دیوید ۳۷ سال می‌گذرد. امروز نه از سادات خبری هست و نه از حسنی مبارک. بیداری اسلامی در همان مصری که معاهده‌ی کمپ دیوید را امضا کرده بود، رخ می‌دهد و سفارت رژیم صهیونیستی در آن روزهایی که آتش انقلاب شعله‌ور شده است؛ به آتش کشیده می‌شود. «بعد از گذشت بیش از سه دهه، بتدریج آن کابوسی که آنها [قدرت‌های غربی] می‌دیدند، به واقعیّت تبدیل شده، یعنی یک قدرت بزرگِ ملّیِ منطقه‌ای سربرآورده که فشارهای گوناگون اقتصادی و امنیّتی و سیاسی و روانی و تبلیغاتی نتوانسته او را از پا بیندازد؛ و بعکس، او توانسته روی ملّت‌های منطقه اثر بگذارد، توانسته فرهنگ عمومی اسلامی را تثبیت کند، منتشر کند، ملّت‌های منطقه را با هویّت کند، احساس هویّت کنند.»(۱۳۹۲/۰۷/۱۷)
 

نسخه چاپی 

برچسب‌ها: بیت المقدس؛ روز قدس؛ دفاع از فلسطین؛ آزادی فلسطین؛ ماجرای فلسطین؛ نشریه خط حزب‌الله؛

مواظب باشیم . اشکال در فرد موجب ضد انقلابی خواندن فرد نمی شود

مفهوم مشکک "انقلابی گری"

 در مباحث فلسفی، مفهوم کلی از جهت این‌که بر همه افراد و مصادیقش به یک نحو صدق می‌کند یا نه، بر دو قسم است: «کلی متواطی» و «کلی مشکک». کلی متواطی به مفهومی اطلاق می‌شود که بر تمام مصادیقش به‌طور یکسان و یکنواخت صدق کند[مانند انسان بودن]. اما کلی مشکک آن مفهومی است که بر افراد و مصادیقش به‌‌طور متفاوت و غیریکسان (با شدت و ضعف) تعلق می‌گیرد;[مثل نورانیت و روشنایی که کم و زیاد دارد]  ...

یکی از ثمرات رویکرد تشکیکی به مفهوم انقلابی‌گری را می‌­توان تحقق هرچه بیشترِ راهبرد جذب حداکثری و دفع حداقلی نظام جمهوری اسلامی دانست که بارها از سوی مقام معظم رهبری مورد تأکید قرار گرفته است. با وجود طبیعی بودن و اجتناب­‌ناپذیریِ ریزش­‌ها و رویش­‌ها در مسیر حرکت پیشرونده‌ی انقلاب اسلامی، مشی نظام همواره این بوده است که بر شمار علاقه­‌مندان به آرمان­‌های انقلاب بیفزاید و حتی­‌الإمکان از ریزش احتمالی اعضای خانواده بزرگ انقلاب جلوگیری نماید. اما مرزبندی­‌های کاذب حزبی و جناحی دقیقاً در نقطه مقابل این راهبرد است زیرا با فروکاستن تقابل­‌های سیاسی به عرصه رقابت­‌های جناحی، شمار ریزش­‌ها را افزایش می­‌دهد و هزینه­‌های گزافی به انقلاب و نظام تحمیل می­‌کند.  پس اگر پذیرفتیم که انقلابی بودن یک ویژگی مُشکّک و ذومراتب است، آن‌گاه می‌توان تمام افرادِ برخوردار از این ویژگی بر اساس شاخص‌های تعیین شده توسط رهبر معظم را در دایره‌ی وسیع انقلاب اسلامی جای داد و به­‌عنوان «خودی» تلقی کرد.

این در حالی است که در فضای صف­‌بندی­‌هایی مانند اصولگرا و اصلاح­‌طلب به‌دلیل مطرح بودن رقابت­‌ها، تعصبات، و حتی در برخی موارد کینه­‌توزی­‌های جناحی برای حذف حریف از میدان رقابت، متأسفانه فرایند تخریب، برچسب­‌زنی، اتهام‌زنی، طرد و دگرسازی بسیار پرشتاب پیموده می­‌شود و ممکن است فردی به صِرف اتخاذ موضعی نامناسب و اشتباه از جمع خانواده انقلاب اسلامی طرد شود. ....  

مطالعه کامل در

http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=33349

http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=33349

بهترین نرم افزار کتابخانه ویندوز، اندروید،ای ا اس و وین فون

.آنچه که هفت سال و اندی قبل، به عنوان یک حرکت فرهنگی ساده آغاز گردید، به تدریج به مجموعه ای بزرگ تبدیل شده است که هزاران عاشق اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلا‌م) را ماهانه پذیرا می باشد. شیوه خاص طراحی صفحات این کتابخانه آنلا‌ین و آفلاین، مبتنی بر آسانی و سهولت دسترسی کاربران به نرم افزارها با فرمت اندروید، در این نرم افزار، آنرا به یکی از اصیل ترین منابع دسترسی به کتب متنوع شیعی تبدیل نموده است. هدف اصلی این کتابخانه، ارائه خدمت به حقیقت جویان فارسی زبان، عربی زبان و انگلیسی زبانی است که جهت مطالعه و تحقیق، نیاز به دسترسی به منابع پربار شیعی دارند و به دلا‌یل مختلف قادر به تهیه آنها نیستند. ان شاء الله در آینده، این نرم افزار، به زبان های دیگر نیز ارائه خواهد شد.

دسترسی به بیش از 16000 عنوان کتاب عربی و فارسی

مناسب برای طلاب و سائر اقشار

شامل متون منبع و سائر کتب تازه تالیف

_کتب تفسیر فارسی وعربی

_ کتب حدیث و بسیاری از کتب مرتبط وهمچنین کتبی مانند ترجمه های اصول کافی ... و شروح نهج البلاغه و صحیفه سجادیه

_ کتب اصول فقه و فقه و بعضی از شروح و حواشی

_کتب رجال وتراجم درایه و...

_کتب معارفی و عقائدیِ فلسفه و کلام

_ کتب مرجع

_ادیان و مذاهب

_ علوم دانشگاهی

_ کتب پرسش و پاسخ ,نشریات ومقالات

کانال "کتاب شناسی شیعه" 

دانلود و توضیحات بیشتر

کتابخوان ویندوز، اندروید، ios،مک و ویندوز فون

وعده‌های خیالی آمریکا به مصدق-گفت‌وگو با مسعود رضایی، پژوهشگر تاریخ معاصر-

1394/12/27

گفت‌وگو با مسعود رضایی، پژوهشگر تاریخ معاصر

وعده‌های خیالی آمریکا به مصدق

 نهضت ملی شدن صنعت نفت اگرچه به رهبری کسانی چون آیت‌الله کاشانی و دکتر مصدق آغاز شد، اما در ادامه به دلایل مختلف با شکست مواجه شد. یکی از مهم‌ترین آن دلایل، اعتماد دکتر مصدق به مقامات آمریکایی بود. رهبر انقلاب در این‌باره می‌فرمایند: «دولت مصدّق که نفت را، منبع ثروت ملّی کشور را از چنگ انگلیسی‌ها و از دست انگلیسی‌ها با کمک افرادی که بودند -مرحوم آیت‌الله کاشانی و دیگران- توانست خارج کند، یک اشتباه تاریخی انجام داد وآن تکیه‌ی به آمریکا بود... ازاین خوش‌بینی و ساده‌اندیشی، آمریکایی‌ها استفاده کردند، [کودتای] بیست‌وهشتم مرداد را به راه انداختند.» با آقای مسعود رضایی، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران درباره‌ی دلایل و شواهد اعتماد دکتر مصدق به آمریکا به گفت‌گو نشستیم.

 

 یکی از نهضت‌هایی که در تاریخ معاصر ایران از آن به‌عنوان یک نقطه‌ی عطف یاد می‌کنند، نهضت ملی شدن صنعت نفت است. این نهضت پس از پیروزی تا چه‌میزان به اهداف اولیه‌ی خود دست یافت؟...

تلاوت ق رحمن استاد منشاوی

تلاوت بسیار زیبا محمد صدیق منشاوی

تلاوت منحصر به فرد و محزون استاد منشاوی سئژوره ق و رحمن

 

• حجم 4.17 مگابایت
• مدت زمان 32 دقیقه 36 ثانیه

منبع http://saloor.blog.ir

لازمه شتاب

لازمه شتاب

آن‏ها که سرعت بیشترى دارند و شور زیادترى، ناچار تنها مى ‏مانند و دیگران را پشت سرمى ‏گذارند. این‏ها در این تنهایى نباید از دیگران بنالند و بدبین شوند و نباید از راه باز گردند و وحشت کنند، که على مى ‏گفت در راه حق از تنهایى و کمبود همراه هراسى نداشته باش:

لاتَسْتَوْحِشُوا فى‏ طَریقِ الْهُدى‏ لِقِلَّةِ اهْلِها.

مسئولیت و سازندگى، ص250.

| یادداشت | همه دلایل ابطال‌پذیر موافقان دین حداقلی

1394/12/11

| یادداشت |

همه دلایل ابطال‌پذیر موافقان دین حداقلی

 رهبر انقلاب در دیدار گذشته‌ی خود با اعضای مجلس خبرگان رهبری، به ضرورت و حتمیت «تحقق کامل دین اسلام» اشاره کردند و در مقابل، نظریه‌ی «دین حداقلی» را نفی نمودند. ایشان بر این باورند که وظیفه‌‌ی ما به‌عنوان یک مسلمان، تلاش و مجاهدت در راستای تحقق «تمامیت اسلام» است و هرگز نباید به تلقی‌های محدود و اقلی از اسلام بسنده نمود. در این مطلب تلاش می‌شود در ابتدا دلایل قائلان به «اسلام حداقلی» بیان شده و سپس به نقد و بررسی آن‌ها پرداخته شود.
 
 دلایل موافقان بینش حداقلی نسبت به دین
۱-۱. این بحث، با بحث دوگانه‌ی «دین دنیوی» (معاشی) و «دین اخروی» (معادی) مرتبط است. دین دنیوی، احکام فقهی و اخلاقی را لازم و کافی برای اداره‌ی جامعه و حل مشکلات آن می‌داند و حُسن معاد را تابع حُسن معاش و در طول آن قلمداد می‌کند. در مقابل، دین اخروی، آن‌ها را تکالیفی می‌بیند که مقصود اصلی از آن‌ها، تأمین «سعادت اخروی» است و دنیا را فقط به آن منظور و به‌منزله‌ی مقدمه‌ای بر آن و به‌قدر حاجت، سامان می‌دهد و بس. به عبارت دیگر، همه‌ی احکام را از جنس «عبادیات محض» تصور می‌کند. حال اگر دین را اخروی بدانیم، باید سامان دادن به بسیاری از حاجات فردی و اجتماعی را خود به‌عهده بگیریم و فرایض و احکام شرعی را برای آن انجام بدهیم که از نتیجه‌ی مختصر دنیوی (که همان آرام کردن محیط و رفع خصومات است) و نتایج عمده‌ی اخروی‌شان بهره‌مند شویم.

برای مثال، خمس دادن را تکلیفی بدانیم برای زدودن حب مال از دل، که در ضمن، گرهی از کار مستمندان می‌گشاید، نه از اصل برای تأمین بودجه و اعتباریات حکومت اسلامی. اگر رأی‌مان این باشد، نقش فقه را در حل معضلات اجتماعی به‌صورت قاطعی، اقلی کرده‌ایم. اما اگر این احکام را ناظر به مسائل اجتماعی و برای حل آن‌ها بدانیم، یعنی فقه را دنیوی کنیم، دیگر نمی‌توانیم قائل به مصالح خفیه و غیبی در احکام دین باشیم، بلکه باید کاملاً به پیامدها و گره‌گشایی‌های دنیوی آن نظر کنیم و هرجا احکام فقهی، نتیجه‌ی مطلوب را در حل مسائل در جوامع پیچیده‌ی امروز ندارند، آن‌ها را دگرگون کنیم.^۱ ممکن است گفته شود که فقه، «احکام ثانوی» هم دارد که از قواعدی همچون تزاحم اهم‌ومهم، نفی عسروحرج و... برمی‌خیزد. برای مثال، اگر برای تأمین بودجه‌ی حکومت، اخذ مالیات دیگری هم لازم باشد، آن هم واجب خواهد شد. در مقابل گفته می‌شود که در این صورت، فقه در واقع بدل به یک «مصلحت‌اندیشی عقلانی و بشری و عرفی» خواهد شد که هیچ تفاوتی با «نظامات حقوقی غیردینی» نخواهد داشت. به این ترتیب، برای «اکثری شدن»، دست از «دینی بودن» برخواهد داشت.^۲
 
۱-۲. درباره‌ی مناسبات «دین» و «علم» نیز همین حکم صادق است. دین برای تعلیم «علوم طبیعی» یا «علوم انسانی» نیامده و اگر هم بنا به فرض، در این قلمرو سخنی گفته باشد، «حداقلی» است. حتی کسانی هم که معتقدند پاره‌ای از احکام این علوم را می‌توان از متون دینی استخراج کرد، هرگز ادعا نکرده‌اند که دین، حداکثر ممکن را می‌آموزد. مبانی و روش و مسائل این علوم، چنان مستقل از دین تعریف می‌شوند که بهترین علت تمایز ماهوی آن‌ها از دین است و اگر ادیان برای آموختن این علوم آمده بودند، چرا در دامن آن‌ها یک عالم اقتصاد یا جامعه‌شناس یا روان‌شناس به معنی امروزین پرورده نشد و چرا بنیان‌گذاران این علوم، مبانی‌شان را از دل تعلیمات دینی استخراج نکردند؟ به‌علاوه، تعارض پاره‌ای از آموزه‌های این علوم با آموزه‌های دینی، خود گواه دیگری است بر تباین آن‌ها، نه اشتقاق یکی از دیگری. اگر هم در پاره‌ای از آیات یا روایات، اشاراتی به برخی از مسائل علوم طبیعی یا علوم انسانی شده است، کاملاً «بالعرض» و «حاشیه‌ای» است؛ یعنی جزء امور ذاتی و گوهری دین نیست و فقدان این قبیل اشارات و تعالیم، موجب نقصان دین نیست.^۳

۱-۳. حتی درباره‌ی «عقاید» (جهان‌بینی) از قبیل «توحید» و «معاد» نیز دین به‌صورت اقلی سخن گفته است. برای مثال، هیچ‌کس نمی‌تواند اثبات کند که دین درباره‌ی «ذات و صفات خداوند»، حداکثر ممکن را بیان کرده است. این همه نزاع و اختلافی که میان حکمای الهی درباره‌ی این قبیل مسائل شکل گرفته و پایان نیز نیافته است، به‌روشنی نشان می‌دهد که متون دینی، پاسخ‌گوی سؤالات آن‌ها نبوده است.^۴

۱-۴. از اهم بارهایی که نباید بر دوش دین نهاد، بار «حکومت دینیِ کامل» است. دین درباره‌ی حکومت، اگر حرفی دارد، حرف «اقلی» است، نه «اکثری». و حرف اقلی‌اش هم درباره‌ی «مشروعیت» است، نه «مدیریت» و تازه همان مشروعیت هم با مدیریت ارتباط وثیق دارد. در جامعه‌ی پیچیده‌ی کنونی، حکومت به بیش از «قواعد حقوقی» و ‌ «اخلاقی» محتاج است؛ یعنی «علوم انسانی» برای تدبیر جامعه ضرورت دارد، اما دین درباره‌ی علوم انسانی، اگر هم سخنی دارد، سخن «اقلی» است. از این‌رو، با «فقه اقلی» و «علم اقلی» نمی‌توان بار حکومتی موفق و کامل را بر دوش دین نهاد. حتی آن فقه اقلی و علم اقلی نیز در مقام ثبوت و نفس‌الامر است و در مقام اثبات و در دستان ما، از آن هم اندک‌تر و ناچیزتر است.^۵

۱-۵. دینی که می‌خواهد جاودان و خاتم باشد، راهی ندارد جز اینکه هسته و رشته‌ی مشترکی را که درخور همه‌ی آدمیان در همه‌ی ادوار و اعصار است، معرفی کند و از فروع و حواشی و شئون ویژه‌ی پاره‌ای از مواضع و مقاطع درگذرد، وگرنه چون جامه‌ای خواهد شد برای اندام یک جامعه و یک منطقه و یک دوره‌ی خاص و نه بیشتر. این گفته نیز دلالت بر حداقلی بودن دین دارد.^۶

۱-۶. از سوی دیگر، روایات اسلامی از آسیب جعل، تحریف و نابودی مصون نمانده‌اند. بسا روایات که گفته شده و به ما نرسیده است. از این‌رو، در متون دینی نقص‌های جدی افتاده و اینک به‌صورت ناقص و ناخالص به دست ما رسیده است. عرضیات قرآن هم می‌توانسته غیر از این باشد که اکنون هست و با طولانی شدن عمر پیامبر اکرمصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، حجم قرآن هم می‌توانست بسی افزون‌تر باشد و به این ترتیب، هدایت‌گری و ابهام‌زدایی و نکته‌آموزی‌اش بسی بیش از این باشد که اکنون هست. به‌علاوه، معرفت درک دینی هم در تزاید و تکامل و قبض‌وبسط است و آیندگان شاید این دین را بسی پیراسته‌تر و دقیق‌تر از ما فهم کنند. حال برای آنکه معتقد باشیم غرض خداوند از ارسال رُسل و انزال کتب برآمده، چاره‌ای نداریم جز اینکه بگوییم حداقل هدایت لازم برای مردمان، از میان همین زیادت‌ونقص‌ها، جعل‌ووضع‌ها، ذات‌وعرض‌ها و قبض‌وبسط‌ها به‌سلامت عبور کرده و به دست‌شان رسیده است، نه بیشتر. وگرنه پیداست که اگر دین، سالم‌تر و پُرمایه‌تر از اینکه اکنون هست، به دست ما می‌رسید، لاجرم هدایت‌مان کامل‌تر و اختلاف‌مان کمتر بود. پس هدایت دین، هدایت اقلی است که با تاریخش می‌سازد.^۷

۱-۷. از «اکمال دین» هم که در قرآن به آن اشاره شده است^۸ نمی‌توان بینش اکثری را نتیجه کرد. کسانی به‌خطا، «کمال دین» را به معنی «جامعیت دین» یا به معنای «کمال معرفت دینی» گرفته‌اند و یا بین «کمال اقلی» و «کمال اکثری» فرق ننهاده‌اند که هر سه خطاست. «کمال بودن» و «جامع بودن» با یکدیگر تفاوت دارند. «جامع بودن» یعنی دربرگیرنده‌ی همه‌چیز بودن، اما «کامل بودن» یعنی دین نسبت به هدف خود، چیزی کم ندارد. کمال دین را باید در نسبت با هدف خداوند از ارسال ادیان و کارکرد ویژه‌ی دین معنا کنیم. این برای آنچه آمده (یعنی «هدایت اقلی») کامل است و چنان نیست که نسبت به همه‌ی انتظارات ممکن ما، کامل باشد. پس دین (نه معرفت دینی) «کمال» دارد، نه «جامعیت» و کمالش هم «اقلی» است و نه «اکثری».^۹

۱-۸. حتی بسط ناشی از اجتهاد نیز اقلی بودن دین را تغییر نمی‌دهد، زیرا اجتهاد، ماهیت چیزی را دگرگون نمی‌سازد و اقلی بودن جزء ماهیت معارف و احکام دین است.^۱۰

 نقد و ابطال نظریه‌ی بینش حداقلی نسبت به دین بقیه در ادامه مطلب

اعتماد به تاریخ!

پرسش: چگونه می توان به گزارش های تاریخی اعتماد کرد؟ آیا امکان تبانی وجود دارد؟!

پاسخ اجمالی

در خصوص حجیت گزاره‎های تاریخی و صحت و سقم آن‌ها دیدگاه‎های متفاوتی بیان شده است. طبق دیدگاه افراطی هر آن‌چه در تاریخ آمده است از اعتبار و حجیت برخوردار است. دیدگاه تفریطی هم اعتبار و حجیت تاریخ و داده‎های تاریخی را به طور کامل رد می‎کند. بر اساس دیدگاه اعتدالی نه همه داده‎های تاریخی صد در صد پذیرفته می‎شوند و نه صد در صد رد می‎شوند. این دیدگاه معتقد است با ارائه راه‌کارهایی مناسب می‎توان به مراتب بالایی از حقیقت دست یافت. دیدگاه اعتدالی حامیان و مدافعان زیادی را داراست و در این نوشتار بر همین مبنا تأکید شد.

 

پاسخ تفصیلی